สมาคมเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย ได้กำหนดกิจกรรมวิชาชีพที่เชื่อมั่นได้ (EPA) สำหรับผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมที่จะได้รับวุฒิบัตร/หนังสืออนุมัติแสดงความรู้ความชำนาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรม สาขาเวชศาสตร์ป้องกัน แขนงอาชีวเวชศาสตร์ ไว้ทั้งสิ้น 5 ข้อดังนี้
- EPA 1 การประเมินภาวะสุขภาพตามหลักอาชีวเวชศาสตร์
- EPA 2 การสร้างเสริมสุขภาพแก่คนทำงาน
- EPA 3 การเฝ้าระวังทางการแพทย์
- EPA 4 การวินิจฉัยและการจัดการโรคและ/หรือการเจ็บป่วยจากการทำงาน
- EPA 5 การสอบสวนทางระบาดวิทยาของโรคและ/หรือการบาดเจ็บจากการทำงาน หรือการระบาดของโรคติดต่อในที่ทำงาน
โดยความสัมพันธ์ระหว่างกิจกรรมวิชาชีพที่เชื่อมั่นได้และสมรรถนะหลักด้านต่างๆแสดงไว้ในตารางที่ 1
1. แนวทางการเรียนรู้และการประเมินความเชื่อมั่นตาม EPA
- ระดับที่ 1: สังเกตการปฏิบัติงานและสามารถอธิบายถึงวัตถุประสงค์และขั้นตอนของงานหรือกิจกรรมได้อย่างถูกต้องเหมาะสม
- ระดับที่ 2: สามารถปฏิบัติงานหรือกิจกรรมได้เบื้องต้นภายใต้การควบคุมดูแลของอาจารย์อย่างใกล้ชิด
- ระดับที่ 3: สามารถปฏิบัติงานหรือกิจกรรมได้ด้วยตนเอง ภายใต้การดูแลของอาจารย์
- ระดับที่ 4: สามารถปฏิบัติงานหรือกิจกรรมได้ด้วยตนเองโดยไม่ต้องมีการกำกับดูแลของอาจารย์แต่สามารถขอความช่วยเหลือจากอาจารย์ได้เมื่อจำเป็น
- ระดับที่ 5: สามารถปฏิบัติงานหรือกิจกรรมได้ด้วยตนเองได้อย่างมั่นใจและสามารถควบคุมการปฏิบัติงานของผู้มีประสบการณ์น้อยกว่าได้
2. เนื้อหาการเรียนรู้และการประเมิน
2.1 การประเมินภาวะสุขภาพตามหลักอาชีวเวชศาสตร์
| 1. หัวข้อกิจกรรมวิชาชีพที่เชื่อมั่นได้ | การประเมินภาวะสุขภาพตามหลักอาชีวเวชศาสตร์ |
| 2. ลักษณะเฉพาะ |
|
| 3. บริบท |
|
| 4. สมรรถนะหลักที่ใช้ | 4.1 worker and people care, medical knowledge and skills, interpersonal and communication skills, professionalism |
| 5. ความรู้ ทักษะ เจตคติ พฤติกรรม และประสบการณ์ที่จำเป็นเพื่อให้เชื่อมั่นได้ |
|
| 6. แหล่งสารสนเทศการประเมินผลเพื่อประเมินความก้าวหน้าและเพื่อการตัดสินใจให้ความเชื่อมั่นรวบยอด |
|
| 7. ความเชื่อมั่นในการกำหนดระดับการกำกับดูแลว่าถึงระยะใดของการฝึกอบรม |
|
2.2 การสร้างเสริมสุขภาพแก่คนทำงาน
| 1. หัวข้อกิจกรรมวิชาชีพที่เชื่อมั่นได้ | การสร้างเสริมสุขภาพแก่คนทำงาน |
| 2. ลักษณะเฉพาะ |
|
| 3. บริบท | 3.1. การให้บริการอาชีวอนามัยที่สถานประกอบกิจการ |
| 4. สมรรถนะหลักที่ใช้ | 4.1 worker and people care, medical knowledge and skills, interpersonal and communication skills, professionalism, system-based practice |
| 5. ความรู้ ทักษะ เจตคติ พฤติกรรม และประสบการณ์ที่จำเป็นเพื่อให้เชื่อมั่นได้ |
|
| 6. แหล่งสารสนเทศการประเมินผลเพื่อประเมินความก้าวหน้าและเพื่อการตัดสินใจให้ความเชื่อมั่นรวบยอด |
|
| 7. ความเชื่อมั่นในการกำหนดระดับการกำกับดูแลว่าถึงระยะใดของการฝึกอบรม |
|
2.3 การเฝ้าระวังทางการแพทย์ (medical surveillance)
| 1. หัวข้อกิจกรรมวิชาชีพที่เชื่อมั่นได้ | การเฝ้าระวังทางการแพทย์ |
| 2. ลักษณะเฉพาะ |
|
| 3. บริบท | 3.1. การจัดและให้บริการอาชีวเวชกรรมที่โรงพยาบาล (hospital setting) 3.2. การให้บริการอาชีวอนามัยที่สถานประกอบกิจการ (enterprise setting) |
| 4. สมรรถนะหลักที่ใช้ | 4.1 worker and people care, medical knowledges and skills, interpersonal and communication skills, professionalism, system-based practice |
| 5. ความรู้ ทักษะ เจตคติ พฤติกรรม และประสบการณ์ที่จำเป็นเพื่อให้เชื่อมั่นได้ |
|
| 6. แหล่งสารสนเทศการประเมินผลเพื่อประเมินความก้าวหน้าและเพื่อการตัดสินใจให้ความเชื่อมั่นรวบยอด |
|
| 7. ความเชื่อมั่นในการกำหนดระดับการกำกับดูแลว่าถึงระยะใดของการฝึกอบรม |
|
2.4 การวินิจฉัยและการจัดการโรคและ/หรือการเจ็บป่วยจากการทำงาน
| 1. หัวข้อกิจกรรมวิชาชีพที่เชื่อมั่นได้ | การวินิจฉัยและการจัดการโรคและ/หรือการเจ็บป่วยจากการทำงาน |
| 2. ลักษณะเฉพาะ |
|
| 3. บริบท |
|
| 4. สมรรถนะหลักที่ใช้ | worker and people care, medical knowledges and skills, interpersonal and communication skills, professionalism, system-based practice |
| 5. ความรู้ ทักษะ เจตคติ พฤติกรรม และประสบการณ์ที่จำเป็นเพื่อให้เชื่อมั่นได้ |
|
| 6. แหล่งสารสนเทศการประเมินผลเพื่อประเมินความก้าวหน้าและเพื่อการตัดสินใจให้ความเชื่อมั่นรวบยอด |
|
| 7. ความเชื่อมั่นในการกำหนดระดับการกำกับดูแลว่าถึงระยะใดของการฝึกอบรม |
|
2.5 การสอบสวนทางระบาดวิทยาของโรคและ/หรือการบาดเจ็บจากการทำงานหรือโรคติดต่อในที่ทำงาน
| 1. หัวข้อกิจกรรมวิชาชีพที่เชื่อมั่นได้ | การสอบสวนทางระบาดวิทยาของโรคและ/หรือการบาดเจ็บจากการทำงานหรือโรคติดต่อที่ระบาดในที่ทำงาน |
| 2. ลักษณะเฉพาะ |
|
| 3. บริบท |
|
| 4. สมรรถนะหลักที่ใช้ | 4.1 worker and people care, medical knowledges and skills, interpersonal and communication skills, Learning and Improvement, professionalism, system-based practice, field epidemiology, |
| 5. ความรู้ ทักษะ เจตคติ พฤติกรรม และประสบการณ์ที่จำเป็นเพื่อให้เชื่อมั่นได้ |
|
| 6. แหล่งสารสนเทศการประเมินผลเพื่อประเมินความก้าวหน้าและเพื่อการตัดสินใจให้ความเชื่อมั่นรวบยอด |
|
| 7. ความเชื่อมั่นในการกำหนดระดับการกำกับดูแลว่าถึงระยะใดของการฝึกอบรม |
|
3. Milestones ของแต่ละ EPA ตามขั้นปี
| EPA ข้อที่ | ระกับความเชื่อมั่นตามขั้นปี | ||
|---|---|---|---|
| ขั้นปี 1 | ขั้นปี 2 | ขั้นปี 3 | |
| EPA 1 การประเมินภาวะสุขภาพตามหลักอาชีวเวชศาสตร์ | 1 | 2 | 3, 4 |
| EPA 2 การสร้างเสริมสุขภาพแก่คนทำงาน | 1 | 2 | 3, 4 |
| EPA 3 การเฝ้าระวังทางการแพทย์ | 1 | 2 | 3, 4 |
| EPA 4 การวินิจฉัยและการจัดการโรคและ/หรือการเจ็บป่วยจากการทำงาน | 1 | 2 | 3, 4 |
| EPA 5 การสอบสวนทางระบาดวิทยาของโรคและ/หรือการบาดเจ็บจากการทำงานหรือโรคติดต่อในที่ทำงาน | 1 | 2 | 3, 4 |
ตารางที่ 1 ความสัมพันธ์ระหว่างกิจกรรมวิชาชีพที่เชื่อมั่นได้และสมรรถนะหลักด้านต่างๆ
| สมรรถนะหลัก | กิจกรรมวิชาชีพที่เชื่อมั่นได้ | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| การประเมินภาวะสุขภาพตามหลักอาชีวเวชศาสตร์ | การสร้างเสริมสุขภาพแก่คนทำงาน | การเฝ้าระวังทางการแพทย์ | การวินิจฉัยและการจัดการโรคและ/หรือการเจ็บป่วยจากการทำงาน | การสอบสวนทางระบาดวิทยาของโรคและ/หรือการบาดเจ็บจากการทำงานหรือโรคติดต่อในที่ทำงาน | |
| การดูแลรักษาคนทำงาน | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ |
| ความรู้ ความเชี่ยวชาญ และความสามารถในการนำไปใช้แก้ปัญหาสุขภาพของคนทำงาน | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ |
| การเรียนรู้จากการปฏิบัติ และการพัฒนาตนเอง | ✔ | ||||
| ทักษะปฏิสัมพันธ์ และการสื่อสาร | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ |
| ความเป็นมืออาชีพ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ |
| การปฏิบัติงานให้เข้ากับระบบ | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ | |
ตารางที่ 2 กลุ่มอาชีพที่มีความเสี่ยงและจำเป็นต้องได้รับการประเมิน fit for work (EPA 1)
| กลุ่มอาชีพ |
| 1. ผู้ปฏิบัติงานในสถานประกอบกิจการอุตสาหกรรม |
| 2. ผู้ปฏิบัติงานในที่อับอากาศ |
| 3. ผู้ปฏิบัติงานบนที่สูง |
| 4. ผู้ปฏิบัติงานปรุงอาหาร |
| 5. ผู้ปฏิบัติงานขับรถเพื่อการพาณิชย์ |
| 6. ผู้ปฏิบัติงานกับหน้ากากชนิดแนบแน่น |
| 7. ผู้ปฏิบัติงานผจญเพลิงหรือกู้ภัย |
ตารางที่ 3 กลุ่มโรคหรือภาวะทางสุขภาพที่ต้องได้รับการประเมิน return to work (EPA 1)
| กลุ่มโรคหรือภาวะทางสุขภาพ |
| 1. โรคทางระบบโครงร่างและกระดูกบริเวณสันหลัง |
| 2. โรคทางระบบโครงร่างและกระดูกของรยางค์ส่วนบน |
| 3. โรคทางระบบโครงร่างและกระดูกของรยางค์ส่วนล่าง |
| 4. โรคทางระบบหัวใจและหลอดเลือด |
| 5. โรคทางระบบทางเดินหายใจ |
| 6. โรคทางระบบประสาท |
| 7. โรคทางระบบรูมาติซั่มและข้อ |
| 8. โรคทางระบบทางเดินอาหาร |
| 9. โรคทางระบบทางเดินปัสสาวะ |
| 10. Working during pregnancy |
| 11. โรคมะเร็งและโรคทางระบบเลือด |
| 12. โรคทางจิตเวช |
| 13. กลุ่มอาการ Fibromyalgia และ chronic fatigue syndrome |
ตารางที่ 4 ลักษณะสิ่งคุกคามจากการทำงานที่มีความจำเป็นที่คนทำงานต้องได้รับการเฝ้าระวังทางการแพทย์ (EPA 3)
| กลุ่ม | สิ่งคุกคาม |
| 1. | Physical hazards |
| 2. | Chemical hazards |
| 3. | Biological hazards |
| 4. | Psychosocial hazards |
| 5. | Ergonomics hazards |
ตารางที่ 5 โรคหรือการเจ็บป่วยจากการทำงานที่ผู้มีความรู้ความชำนาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรม สาขาเวชศาสตร์ป้องกัน แขนงอาชีวเวชศาสตร์ ต้องวินิจฉัยและจัดการได้ (EPA 4, 5)
| กลุ่มโรคหรือภาวะทางสุขภาพ |
| 1. โรคจากสิ่งคุกคามทางกายภาพ |
| 2. โรคทางระบบกระดูกโครงร่างและกล้ามเนื้อ |
| 3. โรคทางระบบผิวหนัง |
| 4. โรคทางระบบทางเดินหายใจ |
| 5. โรคพิษ จากการสัมผัสสารเคมี |